Translate

Tuesday 22 September 2015

Pidarta BAHASA BALI




TRI HITA KARANA Ngajegan  Bali



NGWANGUN PARIWISATA KAPIKUKUHANG ANTUK TRI HITA KARANA


"Om Swastiastu"

Bapak Kepala Sekolah sane wangiang titiang. 
Para Guru-guru sane wangiang titiang.

Lan Stap Pegawe miwah Para Siswa sami sane kusumayang lan tresnasihin titing.


Ida dane sareng sami sayukti pisan sekadi mangkin, sami pada uning rumasa ring kawentenan kauripane pamekas iriki ring Bali sayan sukerta, sangkaning pidabdab duene sareng sami sane marupa wewangunan sekala molihing don. Inggih punika kasidan mapikolih. Mungguing bhoga, upabhoga, lan paribhoga sami sampun sapatuta. Sarana makadi margi, listrik genah malajah marupa sekolah, pasar, bale banjar, sampun wenten kadi babuatane. Punika sami silih sinunggil sangkaning panglimbak wewangunan pariwisata sane mapikolih. Lian ring punika, taler mapikolih ring utsaha nyujur karahayuan jagat. Satata ngulati, ngastiti mangdawaras, seger pinaka bekel nglaksanayang swadarmane, ngulati nitenin mangda keneng-keneng masemeton, keneng-keneng briak-briuk makrama banjar, makrama desa. Santukan malarapan antuk keneng-keneng punika, karya sane abot dados angan. 


Sakadi sampun kauningan kepariwisataan ring Bali sampun mawiwit saking riin daweg pemerintahan Welanda. Duk warsa 1935, ring Denpasar kawangun Bali hotel, sane kantun rajeg kantos mangki. Punika cihna tetamian kepariwisataan ring Bali. Punika awinan Bali punika dadis tatujon wisata sane sampun kaloktah ring dura negara. Akeh jejuluk sane kapicayang sakadi : "Pulau Seribu Pura", "Pulau Dewata", muah sane siosan. Sane prasida nginggilan Bali punika tanwenten seos ring kautaman kebudayaan Baline sane rumaket ring agama Hindu, tur katampa antuk kaasrian gumi Bali punika. 


Sakadi kauningan para wisatawan punika rauh ka Bali gumanti maliang-liang, nglila ulangun, malancaran nyegara gunung, nonton unen-unenan muah ilen-ilan, matumbasan barang-barang kesenian anggen ipun temon-temon. Ipun taler meled uning tur nyingak asliaban indik tatakrama upakara saking embas kantos seda, ngamargiang panca yadnya manut agama Hindu. 


Sejeroning malancaran nglanglang ulangan janten makueh sane buatang ipun mangda pamargine wiakti nglangunin dewek ipun. Indike punika pastika akeh pikenoh lan puaran ipun, wentwn sane becik taler wenten sane kaon. Puara sane becik inngih punika ngruak genah makarya sane prasida ngirangin pangangguran, ngwentenang genah makaryamautsahanincapang kawikanan, nincapang pikolih marupa artha, ngwerdiang tur madabdaban sahana seni lan budaya Bali. Puaran sane kaon, akeh para jana banjar utaminipun para daha truna maparisolah sane tan manut ring budaya utawi jati ragan wangsa, pangarganbarang dados mael, makeh pisan tanah carik lan pabianan magentos dados sarana wisata, sane ngawinang wedesa ued magingsir saking genah ipun. 

Panglibakan pawangunan pariwisata ring Bali sampub kalintang jimbar, rumasat sampun ngebek. Ring sabilang kabupaten muah kota, sampun kapastikayang indik obyek wisata muah kawasan pariwisata punika. Manut pangrencana panglimbakan punika boya mandeg rauh irika. Pidabdabe pacing kalanturang sakadi ngwangun hotel sane ageng, lapangan golf, pasar swalayan, nglinggahin margi muah makarya sane anyar, ngwangun wantilan genah nyolahang unen-unen muah ilen-ilen, pasar seni muah sane lianan. 


Ritatkala nglimbakang wewangunan pariwisata punika manut dudonan pangrencana, mangda kapikukuhan antuk Tri Hita Karana : tetiga pidabdab sane prasida ngametuang tatiga karahayuan jagat, inggih punika : Parahyangan, Pawongan, lan Palemahan. Parhyangan punika genah suci umat Hindu mangda janten-janten kasuciang olih pngepon pariwisatane, nenten cemer tur nenten sayan rusak. Pawongan, wong Bali sane neunang tur ngraksa pariwisata mangda sareng ngawerdiang, sareng midabdab sahanan genah utawi tetujon wisatene mangda asri pamekas taler ring budaya Baline. Indik palemahan, janten wenten karang suwung, karang palemahan sane katandurin antuk wit-wit taru sane mapikenoh sajeroning kahuripan. Mangda nenten sami kagentosin antuk wewangunan beton, hotel, cottage, saha pirantin ipun. Wewangunan kasidan magda kaanutang ring sejeroning pidabdab lan pangrencana sane sampun kasungkemin olih para jana Baline, sajeroning peraturan daerahlan awig-awig desa adat.


Nyarca indik pidabdab, pikenh lan puaran wewangunan parwisata : tetojon lan genah wisata ring Bali wiakti makueh pisan babutan lanparantinyane. Sakewaten titiang nguningayang I wawu wantah akidik pinaka jalaran anggen pinget gumantingulati pamargi sane becik taler anggen pidabdab, anggen nincapang wewangunan pariwisata, kebudayaan lan kesenian Baline kapungkur wekas sayan becik. Mogi-mogi rasabakti, sutindih paramabela ring wangsa, desa lan negara sayan-sayan nincap

Bapak Kepala Sekolah, Guru-guru, Stap Pegawe miwah Siswa sareng sami sane tresnasehin titing, asapunika atur titiang ngindikang menakadi Ngrajegang Ksusilan, make kirang langkung lan manawi wenten tan manut ring arsa, sekadi unjuk lungsur, anggah ungguhin basa, titiang nunas geng rena sinampura. Pinaka pingintat atur titiang antuk parama shanti,

"Om Shanti, Shanti, Shanti Om"

Sunday 20 September 2015

Tradisi Adat Bali TUMPEK LANDEP





Ini merupakan gambaran upacara Tumplek Pandepotan, yang mana umat hidup di Bali merayakannya 6 bulan sekali. Makna tumplek pandepotan adalah sebagai wujud syukur kehandalan IDA SANG HYANG WIDHI WASA sebagai manifestasi belajarnya Sang Yang Pasupati dengan berbagai upakara. Setiap barang barang berupa logam,senjata, alat elektriktronik serta kendaraan bermotor maupun mobil akan disutradarai. Ini memiliki makna agar kita mensyukuri atas segala kemudahan yang diberikan oleh alat alat tersebut disamping bersyukur dengan adanya alat alat ataupun senjata senjata berupa pisau maupun keris. Ini merupakan ungkapan rasa syukur kehadapan Sang Yang Pasupati. Dan juga untuk meminta keselamatan dalam menjalankan pekerjaan sehari hari dengan alat yang kita gunakan yang telah di upacara.